ស្របពេលដែលទីម័រខាងកើត ប្រកាសឯករាជ្យពីម្ចាស់អាណានិគមហូឡង់ឥណ្ឌូនេស៊ីដែលជាប្រទេសជិតខាងដែលមានអំណាចនៅក្នុងតំបន់បានឆ្លៀតឱកាសនេះចូលឈ្លានពាននិងដាក់អាណានិគមទៅលើទីម័រខាងកើតម្តងទៀត។ក្រោមការគ្រប់គ្ររបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីអស់រយៈពេលប្រហែល២៥ឆ្នាំប្រជាជនទីម័រខាងកើតបានទទួលរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញនិងកៀបសង្កត់ខ្លាំងបំផុត។ដោយមិនអាចទ្រាំទ្រជាមួយការកៀបសង្កត់នេះបានប្រជាជនទីម័រខាងកើតបានបង្កើតចលនាប្រឆាំងរហូតឈានដល់ការធ្វើប្រជាមតិផ្តាច់ខ្លួនពីឥណ្ឌូនេស៊ីនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩ ។ទោះបីជាទីម័រខាងកើតបានផ្តាច់ខ្លួនចេញឥណ្ឌូនេស៊ីយ៉ាងក៏ដោយរដ្ឋដ៏ទន់ខ្សោយមួយនេះមិនទាន់ទទួលបានឯករាជ្យពេញលេញនោះទេពោលគឺឯករាជ្យពេញលេញទើបតែបានក្រោយពីទីម័រខាងកើតក្លាយជាសមាជិករបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនៅឆ្នាំ២០០២។
ងាកមកចាប់អារម្មណ៍ទីម័រខាងកើតជាមួយនឹងអាស៊ានវិញមកទល់ពេលនេះទីម័រខាងកើតមិនទាន់ត្រូវបានអាស៊ានផ្តល់សមាជិកភាពនៅឡើយនោះទេ។យ៉ាងណាក៏ដោយតាមការបញ្ជាក់របស់មេដឹកនាំទីម័រខាងកើតនៅឆ្នាំ២០១៥នេះប្រទេសខ្លួននឹងស្នើរមេដឹកនាំអាស៊ានសារជាថ្មីម្តងទៀត។ជុំវិញបញ្ហានេះដើម្បីយល់ដឹងពីលទ្ធភាពក្នុងការក្លាយជាសមាជិកអាស៊ានយើងក្រឡេកមើលកត្តាមួយចំនួនសិន៖
១. ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ
ភូមិសាស្ត្រនយោបាយគឺជាធាតុផ្សំមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការស្នើរសុំជាសមាជិករបស់អាស៊ាន។លើបញ្ហានេះសម្រាប់ទីម័រខាងកើតមិនមានអ្វីជាឧបសគ្គនោះទេ ព្រោះរដ្ឋនេះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលមានព្រំប្រទល់ជាមួយនឹងឥណ្ឌូនេស៊ីស្រាប់។
២. សមត្ថភាពសេដ្ឋកិច្ច
គិតត្រឹមពេលដែលទីម័រខាងកើតទទួលបានឯករាជ្យពេញលេញរយៈពេល១៣ឆ្នាំហើយដែលប្រទេសនេះបានព្យាយាមកសាងសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ក្រោយពីទទួលរងនូវការបំពានដ៏ធ្ងន់ធ្ងរពីសំណាក់ក្រុមអាណានិគម។ បើតាមរបាយការណ៍របស់ADB និងWorld Bank ក្នុងឆ្នាំ២០១៤កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ទីម័រខាងកើតមានការកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំគួរកត់សម្គាល់។យ៉ាងណាក៏ដោយបើប្រៀបធៀបពីផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) ចុងក្រោយរបស់រដ្ឋនេះយើងឃើញថាទីម័រខាងកើតសម្រេចបានត្រឹម១.៦ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិកតែប៉ុណ្ណោះ ដែលតួលេខនេះទាបជាងប្រទេសអាស៊ានចាស់ច្រើនដងណាស់។ ហើយនេះក៏ជាបញ្ហាមួយដែលអាចជាឧបសគ្គក្នុងការសុំចូលជាសមាជិកនិងជាពិសេសនោះអាស៊ានកំពុងតែឆ្ពោះទៅកាន់សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចស្រាប់ផងដែរនោះ។
៣. បញ្ហាសន្តិសុខ
ក្រៅពីកត្តាសេដ្ឋកិច្ចសន្តិសុខទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសរបស់ទីម័រខាងកើតបានក្លាយជាបញ្ហាមួយដែលអាស៊ានផ្តោតអារម្មណ៍ខ្លាំង។គេវាយតម្លៃថា សន្តិសុខផ្ទៃក្នុងប្រទេសនេះ ហាក់ដូចជាមិនទាន់រឹងមាំនៅឡើយនោះទេមកទល់បច្ចុប្បន្ន។សម្រាប់បញ្ហាសន្តិសុខខាងក្រៅវិញគេឃើញថាទីម័រខាងកើតងាយនឹងទទួលរងនូវឥទ្ធិពលពីសំណាក់ប្រទេសជិតខាងដែលមានចិននិងឥណ្ឌាដែលសុទ្ធតែជារដ្ឋមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរនោះ។ដូច្នេះបើទីម័រខាងកើតចូលជាសមាជិកអាស៊ាននោះនឹងនាំយកនូវបញ្ហាប្រឈមច្រើនបន្ថែមទៀតឲ្យអាស៊ានទាំងមូល។
៤. គោលការណ៍ឯកច្ឆ័ន
ជាគោលការណ៍ដើម្បីក្លាយជាសមាជិកអាស៊ានរដ្ឋនោះត្រូវឆ្លងកាត់ការសម្រេចបោះឆ្នោតជាឯកច្ឆ័នពីសំណាក់សមាជិកអាស៊ានទាំងដប់ជាមុនសិន។ជុំវិញបញ្ហានេះរដ្ឋអាស៊ានភាគច្រើនរួមមានកម្ពុជា ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ ថៃ ហ្វីលីពីន មីយ៉ាន់ម៉ា និងឥណ្ឌូនេស៊ីធ្លាប់បានប្រកាសគោលជំហក្នុងការគាំទ្ររួចរាល់ទៅហើយ។ក៏ប៉ុន្តែអ្វីគួរកត់សម្គាល់និងជាបទពិសោធន៍ចាស់ក្នុងឆ្នាំ២០១១សិង្ហបុរីដែលជាស្ថាបនិករបស់អាស៊ាននិងជារដ្ឋមួយដែលមានស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿននិងតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាសន្តិសុខជាចម្បងនោះបានជំទាស់ដាច់ខាតលើវត្តមានរបស់ទីម័រខាងកើត។មេដឹកនាំសិង្ហបុរីបានលើកឡើងថាទីម័រខាងកើតមិនទាន់មានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលយកគោលការណ៍ដែលអាស៊ានកំពុងអនុវត្តនោះទេ៕